Στόχοι και Αρχές της Οδηγίας

Η Οδηγία (ΕΕ) 2019/1024 υπηρετεί τρεις κύριους στρατηγικούς στόχους:

α) Ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας

Η ελεύθερη πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα επιτρέπει τον ανεξάρτητο έλεγχο της κρατικής δράσης, από την κατανομή πόρων έως την εφαρμογή πολιτικών. Η διαφάνεια αυτή δεν αποτελεί μόνο δημοκρατική υποχρέωση αλλά και εργαλείο οικοδόμησης εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και τους θεσμούς. Παραδείγματος χάριν, τα στοιχεία δαπανών ενός υπουργείου που διατίθενται σε ανοικτή μορφή δίνουν τη δυνατότητα σε δημοσιογράφους, ερευνητές και πολίτες να ελέγξουν πού κατευθύνονται οι δημόσιοι πόροι.

β) Στήριξη της ψηφιακής οικονομίας

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η πλήρης αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων μπορεί να αποφέρει δισεκατομμύρια ευρώ στην οικονομία της Ε.Ε., δημιουργώντας παράλληλα χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Εφαρμογές πλοήγησης, εργαλεία ανάλυσης αγοράς, πλατφόρμες παρακολούθησης περιβάλλοντος και εφαρμογές κινητικότητας αποτελούν μόνο λίγα παραδείγματα προϊόντων που στηρίζονται σε δεδομένα του δημόσιου τομέα.

γ) Καθιέρωση της αρχής “open by default”

Η Οδηγία ορίζει ότι όλα τα δεδομένα του δημόσιου τομέα πρέπει να είναι διαθέσιμα προς χρήση και επαναχρησιμοποίηση, εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι εξαίρεσης, όπως:

Προστασία της εθνικής ασφάλειας

Διαφύλαξη εμπορικών απορρήτων

Προστασία προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με τον GDPR και τις εθνικές διατάξεις

Αυτή η αρχή υποχρεώνει τις διοικήσεις να δικαιολογούν κάθε περιορισμό, ενισχύοντας την κουλτούρα ανοικτότητας.